Czy zajęcie nieruchomości „na krótki okres” na działalność gospodarczą powoduje utratę zwolnienia z podatku od nieruchomości dla uczelni?

Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych od podatku od nieruchomości zwalnia się uczelnie, zwolnienie nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą.

Powyższe zwolnienie ma charakter podmiotowo – przedmiotowy, co oznacza, że aby uczelnia mogła z niego skorzystać muszą zostać spełnione dwie przesłanki. Po pierwsze podmiotem posiadającym nieruchomości musi być uczelnia, po drugie przedmiot opodatkowania nie może być zostać zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej. W myśl art. 1a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych za działalność gospodarczą uważa się działalność, o której mowa w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, tj. działalnością zarobkową, działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Na mocy ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym prowadzenie przez uczelnię działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, diagnostycznej, rehabilitacyjnej lub leczniczej nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawodawca w art. 7 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie określił, czy zajęcie okresowo nieruchomości (np. na kilka godzin lub na kilka dni) na działalność gospodarczą prowadzi do utraty prawa do zwolnienia z podatku od nieruchomości przez uczelnie. W ustawie tej natomiast wskazano, że obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, a w szczególności zmiana sposobu wykorzystania przedmiotu opodatkowania lub jego części, podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie. Obowiązek podatkowy wygasa zaś z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

W ocenie autora z powyższych regulacji wynika, że zajęcie nieruchomości na krótki okres, tj. kończący się przed upływem danego miesiąca, w którym została ona zajęta na działalność gospodarczą nie będzie powodował powstania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości po stronie uczelni; nie wystąpi również obowiązek złożenia korekty deklaracji na podatek od nieruchomości, a zatem uczelnia nie utraci prawa do zwolnienia określonego w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W przypadku, gdy zajęcie to będzie trwało dłużej niż miesiąc wyłącznie na prowadzenie działalności gospodarczej, to po stronie uczelni wystąpi obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości i obowiązek zapłaty podatku. Nie ma tu znaczenia, czy działalność gospodarcza będzie prowadzona przez samą uczelnię, czy też podmiot, który ją wynajmuje.

Ponadto autor wskazuje na pismo Ministra Finansów z dnia 11 lipca 2003 r., sygnatura LK-1527/LP/03/MS, z którego wynika że „utraty prawa do zwolnienia z podatku od nieruchomości nie powoduje natomiast sam wynajem, tj. czerpanie pożytków z wynajmowania powierzchni należących do uczelni. Oznacza to, że jeżeli uczelnia wynajmie nieruchomość podmiotowi, który nie będzie prowadził tam działalności gospodarczej, wówczas taka nieruchomość będzie korzystała ze zwolnienia przewidzianego w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Działalności dydaktycznej prowadzonej przez uczelnie nie można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej.”