Wiążąca Informacja Stawkowa jako nowa forma ochrony podatników podatku od towarów i usług

Od dnia 1 listopada 2019 r. do systemy podatkowego została wprowadzona instytucja Wiążącej Informacji Stawkowej. Celem jej wprowadzenia jest:

• zwiększenie pewności podatników co do prawidłowości stosowanych stawek podatku od towarów i usług dla sprzedawanych towarów i świadczonych usług,
• zwiększenie pewności co do prawidłowości przyjętych klasyfikacji dla innych celów w ramach podatku od towarów i usług,
• zapewnienie podatnikom właściwej ochrony prawno-podatkowej na zasadach analogicznych, jak w przypadku indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Istota WIS

Na mocy ustawy z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw do systemu prawa podatkowego została wprowadzona nowa instytucja - Wiążąca Informacja Stawkowa, która zmienia dotychczasowy tryb uzyskiwania przez podatników klasyfikacji towarów i usług dla potrzeb podatku od towarów i usług. W dotychczasowym stanie prawnym organy podatkowe dość często odmawiały dokonywania klasyfikacji towarów i usług dla potrzeb wskazanego podatku, zaś podatnicy mieli jedynie możliwość wystąpienia do Głównego Urzędu Statystycznego o nadanie właściwego symbolu według określonej klasyfikacji. Otrzymywana informacja z GUS jednak nie posiadała charakteru decyzji i nie była zatem wiążąca dla organów podatkowych, miała ona wyłącznie charakter pomocniczy. Od dnia 1 listopada 2019 r. sytuacja ta uległa zmianie wraz z wprowadzeniem do ustawy o podatku od towarów i usług przepisów dotyczących możliwości uzyskania przez określone podmioty WIS.

Zgodnie z art. 42a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług WIS  to decyzja wydawana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na potrzeby opodatkowania podatkiem od towarów i usług:

1. dostawy towarów,
2. importu towarów,
3. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów albo świadczenia usług.

Decyzja w sprawie WIS dotyczy klasyfikacji towaru albo usługi według właściwej nomenklatury, tj. według Nomenklatury Scalonej CN albo Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych albo według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, niezbędnej do określenia stawki podatku dla towaru lub usługi albo zastosowania określonych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług lub przepisów wykonawczych do tej ustawy (na przykład dla potrzeb zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, które odwołuje się wprost do określonej klasyfikacji albo obowiązku zastosowania mechanizmu podzielonej płatności w przypadkach, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy o podatku od towarów i usług).

Decyzja w zakresie WIS musi zawierać ściśle określone przez przepisy prawa podatkowego elementy, tj.:

1. opis towaru albo usługi będących przedmiotem WIS,
2. klasyfikację towaru według działu, pozycji, podpozycji lub kodu Nomenklatury Scalonej albo według sekcji, działu, grupy lub klasy Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych albo usługi według działu, grupy, klasy, kategorii, podkategorii lub pozycji Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług niezbędną do:

1. określenia stawki podatku właściwej dla towaru lub usługi,
2. stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie,

1. stawkę podatku właściwą dla towaru lub usługi.

Kto może wystąpić z wnioskiem o wydanie WIS

Ustawa o podatku od towarów i usług określa dość szeroki krąg podmiotów, które mogą wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji w sprawie WIS. Do kręgu tych podmiotów zaliczono:

1. podatników posiadający numer identyfikacji podatkowej (NIP),
2. inne podmioty, które dokonują lub planują dokonywać krajowej dostawy towarów, importu towarów lub wewnątrzwspólnotowego nabycie towarów albo świadczenia usług, a także
3. podmioty będące zamawiającym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2044 r. Prawo zamówień publicznych w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia ceny w związku z udzielanym zamówieniem publicznym.

Procedura uzyskania WIS

Podmiot, który zamierza uzyskać WIS będzie zobowiązany do wystąpienia z pisemnym wnioskiem o jej wydanie. Wniosek składa się do Dyrektora KIS. Wniosek w sprawie WIS powinien zostać przygotowany i złożony według urzędowego wzoru. Wzór urzędowy wniosku (WIS-W) został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 29 października 2019 r. w sprawie wzoru wniosku o wydanie Wiążącej Informacji Stawkowej.

W wniosku o wydanie WIS należy podać:

1. dane wnioskodawcy (nazwę, adres siedziby, numer identyfikacji podatkowej lub inny numer umożliwiający identyfikację wnioskodawcy),
2. określenie przedmiotu wniosku, w tym szczegółowy opis towaru lub usługi, pozwalający na taką ich identyfikację, aby można było dokonać ich klasyfikacji zgodnie z wyżej wskazanymi klasyfikacjami, wskazanie klasyfikacji, według której mają być sklasyfikowane towary lub usługi, wskazanie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług lub przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie, do których odnosi się wniosek,
3. informacje dotyczące opłaty należnej od wniosku,
4. oświadczenie, że w dniu złożenia wniosku, w zakresie przedmiotowym wniosku, nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa ani kontrola celno-skarbowa oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego.

We wniosku o wydanie WIS podmiot uprawniony może wnosić o sklasyfikowanie danego towaru lub usługi według wyżej wskazanych klasyfikacji w celu określenia właściwej stawki podatku od towarów i usług albo o dokonanie klasyfikacji towaru lub usługi dla potrzeb zastosowania konkretnego przepisu ustawy o podatku od towarów i usług lub przepisów wykonawczych do tej ustawy (np. dla potrzeb obligatoryjnego zastosowania mechanizmu podzielonej płatności).

Do wniosku o wydanie WIS podatnik ma możliwość dołączenia szeregu dokumentów odnoszących się do danego towaru lub usługi, w szczególności fotografii, planów, schematów, katalogów, atestów, instrukcji, informacji od producenta lub innych dostępnych dokumentów umożliwiających organowi podatkowemu dokonanie właściwej klasyfikacji.

Złożenie wniosku o sprawie WIS podlega opłacie w wysokości 40 zł. W przypadku zapytania dotyczącego świadczenia złożonego powyższa opłata będzie dotyczyła każdego towaru lub usługi składającej się na świadczenie złożone, tj. będzie ustalana jako iloczyn kwoty 40 zł i liczby towarów oraz usług składających się na świadczenie złożone. Wpłaty z tego tytułu należy dokonywać na rachunek bankowy Krajowej Informacji Skarbowej. Dowód uiszczenia opłaty powinien zostać załączony do wniosku.

Wniosek WIS-W można składać w formie papierowej lub w formie elektronicznej za pomocą platformy usług administracji publicznej E-PUAP.

Po otrzymaniu wniosku Dyrektor KIS ma 3 miesiące na wydanie decyzji w sprawie WIS. Termin ten może jednak ulec wydłużeniu, jeżeli organ wezwie podatnika do uzupełnienia wniosku lub jeżeli zaistnieje konieczność przeprowadzenia dodatkowych specjalistycznych badań lub analiz. W ramach procedury wydawania WIS organ podatkowy został wyposażony w uprawnienie do żądania od podatnika przedstawienia próbki towaru, o ile będzie to konieczne do dokonania prawidłowej klasyfikacji oraz zlecania przeprowadzenia koniecznych badań i analiz towarów. Oczywiście czynności te są dokonywane na koszt podatnika składającego wniosek, po uprzednim uiszczeniu przez niego zaliczki na pokrycie opłat z tego tytułu.

Po dokonaniu szczegółowej analizy przedstawionych danych i informacji oraz sprawdzeniu poprawności złożonego wniosku Dyrektor KIS wydaje decyzję – Wiążącą Informację Stawkową, którą doręcza podatnikowi. Jeżeli po zapoznaniu się z otrzymaną decyzją podatnik nie zgodzi się z zaprezentowanym stanowiskiem organu podatkowego, to będzie miał on możliwość złożenia odwołania od tej decyzji w terminie 14 dni kalendarzowych od dnia jej otrzymania.

Moc ochronna WIS

Jednym z podstawowych celów wprowadzenia do systemu podatkowego WIS jest zapewnienie podatnikom ochrony prawno-podatkowej w zakresie prawidłowości stosowania stawek podatku od towarów i usług oraz innych mechanizmów funkcjonujących w ramach tego podatku. Stąd też przyjęto podstawową zasadę, zgodnie z którą wydana w drodze decyzji WIS będzie wiążąca dla organów podatkowych względem podmiotu, dla którego została ona wydana oraz w odniesieniu do konkretnego towaru lub usługi, których dotyczy, a podmiot, który się do niej zastosuje będzie korzystać z ochrony analogicznej, jak w przypadku indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego. Ochrona wynikająca z WIS będzie skuteczna po dniu, w którym podatnikowi została doręczona decyzja w tej sprawie. Zatem organy podatkowe, co do zasady, nie będą miały prawnej możliwości kwestionowania np. zastosowanej przez podatnika po dniu doręczenia decyzji stawki podatku od towarów i usług w odniesieniu do towaru lub usługi, co do których została wydana WIS, jednak pod warunkiem, że sprzedawany towar lub świadczona usługa będą odpowiadały opisowi zawartemu przez podatnika w złożonym uprzednio wniosku o wydanie WIS, tj. w szczególności jego cechom i właściwościom. W przeciwnym razie organy podatkowe, podobnie jak w przypadku indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego, w ramach toczących się postępowań lub kontroli będą mogły zakwestionować przedstawiony przez podatnika we wniosku WIS-W stan rzeczy, a zatem skuteczność wydanej na jego podstawie WIS, co będzie wiązało się z brakiem jej mocy ochronnej.

W przypadku WIS ustawodawca przyjął również, że jej moc ochronna będzie dotyczyć nie tylko podmiotu, na rzecz którego została ona wydana, ale również wobec innych podmiotów. Zgodnie z przyjętą zasadą wydane WIS będą zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów. Podmiot, który odnajdzie w wykazie WIS informację odpowiadającą występującemu u niego stanowi faktycznemu i zastosuje się do niej będzie również mógł skorzystać z mocy ochronnej WIS. W tym przypadku moc ochronna WIS będzie miała miejsce od dnia opublikowania WIS w Biuletynie, aż do czasu zamieszczenia informacji o jej zmianie lub uchyleniu, co będzie wiązało się z koniecznością monitorowania losów prawnych WIS przez podmiot, który się do niej zastosował.

Należy również zwrócić uwagę, że w przypadku zmiany przepisów w zakresie podatku od towarów i usług odnoszących się do towaru lub usługi, dla których została wydana WIS będzie ona wygasała z mocy prawa z dniem wejścia w życie tych przepisów i w wyniku, których WIS stała się z nimi niezgodna. W takiej sytuacji podatnicy będą musieli wystąpić z ponownym wnioskiem o wydanie WIS, tak aby skorzystać z mocy ochronnej.

Okres przejściowy

Z uwagi na fakt, że PKWiU z 2008 r. będzie stosowana dla potrzeb podatku od towarów i usług wyłącznie do dnia 31 marca 2020 r., zaś od dnia 1 kwietnia 2020 wejdą w życie przepisy dotyczące nowej matrycy stawek VAT (klasyfikacja według Nomenklatury Scalonej oraz PKWiU z 2015 r.), przyjęto, że w okresie od dnia 1 listopada 2019 r. do dnia 31 marca 2020 r. (okres przejściowy) nie będą wydawane Wiążące Informacje Stawkowe dotyczące klasyfikacji towarów i usług według PKWiU z 2008 r.

Podatnicy będą mogli jednak wystąpić z wnioskiem o wydanie WIS od dnia 1 listopada 2019 r. według stanu prawnego obowiązującego w okresie przejściowym wyłącznie w odniesieniu do następujących towarów i usług:

1. wydawnictw książkowych (książki, broszury, nuty, mapy) – we wszystkich postaciach, tj. drukowanych, na nośnikach fizycznych i w formie elektronicznej,
2. wydawnictw prasowych (gazety, dzienniki, czasopisma) – we wszystkich postaciach, tj. drukowanych, na nośnikach fizycznych i w formie elektronicznej.

Przyjęcie powyższego wyjątku jest związane z faktem, że od dnia 1 listopada 2019 r. wydawnictwa będą identyfikowane na potrzeby podatku od towarów i usług zgodnie z nową matrycą stawek.

Niemniej jednak przyjęcie powyższych zasad nie wyklucza możliwości wystąpienia przez podmioty uprawnione z wnioskami o wydanie WIS od dnia 1 listopada 2019 r., które będą dotyczyły klasyfikacji towarów i usług według nowej matrycy stawek VAT, tj. matrycy obowiązującej od dnia 1 kwietnia 2020 r., od tego też momentu będą one posiadały walor ochronny.

Tekst ukazał się w Przeglądzie Gazowniczym nr 4 z 2019 r.