Czas trwania kontroli podatkowej nie został
ściśle określony w przepisach podatkowych. Zasada wynikająca z art. 284
Ordynacji podatkowej stanowi, że kontrola podatkowa powinna zostać zakończona
bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie wskazanym w upoważnieniu
do jej przeprowadzenia. Oznacza to, że czynności kontrolne podejmowane przez
organy podatkowe nie mogą być prowadzone opieszale, a każda czynność
podejmowana przez kontrolowanego powinna być podejmowana z rozwagą biorąc pod
uwagę termin określony w upoważnieniu.
Jednakże termin określony w upoważnieniu nie oznacza, że do tej daty kontrola
podatkowa ma być zakończona. Ordynacja podatkowa pozwala organom podatkowym
przedłużać ten termin. O każdym przypadku niezakończenia kontroli w terminie
określonym w upoważnieniu organ podatkowy jest obowiązany zawiadomić
kontrolowanego i jednocześnie podać przyczyny przedłużenia terminu zakończeniu
kontroli. Ponadto organ winien wskazać nowy termin jej zakończenia. Co istotne kontrolowany
nie ma prawnej możliwość kwestionowania zasadności podanych przyczyn
przedłużenia terminu, chyba że kontrolujący ich nie poda. W orzecznictwie sądów
administracyjnych za dopuszczalne uznaje się również wielokrotne przedłużanie
terminu zakończenia kontroli podatkowej. Jednocześnie przyjmuje się, że
niedoręczenie zawiadomienia o przedłużeniu terminu do przeprowadzenia czynności
kontrolnych przed upływem tego terminu nie powoduje z mocy prawa zakończenia
kontroli.
Powyższe zasady odnoszą się do wszystkich
kontrolowanych. Jednakże w przypadku prowadzenia kontroli podatkowej u
przedsiębiorców należy również mieć na uwadze przepisy regulujące swobodę
prowadzenia działalności gospodarczej, które limitują czas trwania wszystkich
kontroli w danego przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym. Maksymalny czas
trwania w przypadku mikroprzedsiębiorców wynosi 12 dni roboczych, małych
przedsiębiorców 18 dni roboczych, średnich 24 dni robocze, a w przypadku
pozostałych 48 dni roboczych. Jednakże w praktyce występują przypadki polegające na wydłużaniu limitowanego czasu
trwania tej kontroli poprzez prowadzenie szeregu czynności kontrolnych poza
siedzibą kontrolowanego. A ten czas już nie wlicza się do limitów określonych w
przepisach regulujących swobodę działalności gospodarczej.
Limity
czasu trwania kontroli
Ustawodawca przewidział również szereg
wyjątków od zasady limitującej maksymalny czas trwania wszystkich kontroli u
danego przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym. Przykładowo ograniczeń czasu
kontroli nie stosuje się, gdy kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu
podatku od towarów i usług na podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym
niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.
W przypadku, gdy czas trwania kontroli w
siedzibie przedsiębiorcy podlega limitowaniu, istnieje obowiązek ewidencjonowania
tego czasu w książce kontroli. Książka może być prowadzona w formie papierowej
lub elektronicznej. Zawiera ona oznaczenie organu kontroli, oznaczenie
upoważnienia do kontroli, zakres przedmiotowy kontroli, datę podjęcia i
zakończenia kontroli, zalecenie pokontrolne oraz uzasadnienie braku
zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli.
